تخمدان پلیکستیک یا کیست تخمدان

هرگونه اختلال در عملکرد رحم مشکلات زیادی را برای بانوان به همراه دارد.

مهم است بدانید که سندروم تخمدان پلی کیستیک یک بیماری هورمونی شایع است.

عموماً ۵ تا ۱۰ درصد زنان این عارضه را تجربه می‌ کنند.

سندروم تخمدان پلی کیستیک یا کیست تخمدان عارضه‌ ای است که نشانه‌ ها و علائم متفاوتی دارد.

اما بانوان به دلیل شرایط جسمانی مختلف این عوارض را در حد خفیف تا شدید تجربه می‌ کنند.

از مهمترین آسیب‌ هایی که در پی ابتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک رخ می‌ دهد می‌ توان به برهم خوردن نظم قاعدگی اشاره کرد.

این مسئله به معنی اختلال در تخمک گذاری است و بر هم خوردن تعادل در بدن بانوان را در پی دارد.

زمانی که افراد با سندروم تخمدان پلی کیستیک مواجه میشوند لایه داخلی رحم که آندومتر نام دارد بیش از حد طبیعی ضخیم شده و باعث خونریزی‌ های غیر طبیعی و بسیار زیاد میشود.

اگر هر چه سریع تر برای رفع و بهبود سندروم تخمدان پلی کیستیک اقدام نشود منجر به سرطان آندومتر شده.

می‌ تواند عملکرد و کارایی رحم را به طور کامل از بین ببرد.

علت ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک

پزشکان هنوزمطمئن نیستند که چه چیزی باعت بروز تخمدان پلی کیستیک می شود.

اما به طور کلی مقدار بالای هورمون مردانه از تولید شدن هورمون زنانه و تخمک گذاری به طور طبیعی جلوگیری می کند.

در ادامه برخی عوامل شایع ابتلا به تخمدان پلی کیستیک را عنوان می کنیم.

وراثت

با توجه به تحقیقات صورت گرفته که pcos به صورت ارثی می تواند منتقل شود.

اگر یکی از اعضای خانواده درجه یک مبتلا به این بیماری باشند، احتمال ابتلای شما نیز بالا می رود.

مقاومت به انسولین

بیشتر از 70 درصد زنان مبتلا به تخمدان پلی کیستیک به مقاوت انسولین مبتلا هستند.

هورمون انسولین توسط لوز المعده برای جذب مواد غذایی و قندی و تولید انرژی ساخته می شود.

هنگامی که سول ها از انسولین به درستی استفاده نکنند، تقاضای بدن برای تولید انسولین بالا رفته و انسولین بیشتری تولید می شود.

انسولین بیشتر نیز موجب تحریک تخمدان ها برای تولید هورمون مردانه می شود.

مقادیر بالای هورمون ها

به طور کلی می توان گفت که زنان مبتلا به تخمدان پلی کیستیک دچار برهم ریختگی هورمونی هستند.

داشتن سطح بالای هورمون مردانه‌ی تستسترون در این زنان موجب آزاد نشدن تخمک از تخمدان ها و بی نظمی پریود می شود.

وجود تعادل در هورمون ها به شدت در عملکرد دستگاه تناسلی زنان موثر است در ادامه برخی هورمون های موثر در تخمدان پلی کیستیک را نام می بریم.

• آندروژن ها
• LH
• FSH
• استروژن
• پروژسترون

التهاب

زنانی که به سندرم تخمدان پلی کیستیک مبتلا هستند معمولا دارای التهابی مزمن هستند که می تواند به دلیل سطح بالای آندروژن باشد.

علائم تخمدان پلکستیک

تمامی بانوانی که با سندروم تخمدان پلی کیستیک مواجه هستند علائم و نشانه‌ هایی را مشاهده می‌ کنند.

با توجه بیشتر به آنها می‌ توانند از حضور این بیماری مطلع شوند.

به یاد داشته باشید که معمولاً چنین عوارضی که مربوط به رحم میشود با عدم قاعدگی همراه است.

بی‌ نظم شدن دوره قاعدگی نشانه خطرناک است که باید به آن رسیدگی شود.

اگر بانوان دوره قاعدگی را در مدت زمان طولانی تجربه کنند و در طی سال کمتر از ۹ سیکل قاعدگی را سپری کنند نشان دهنده تنبلی تخمدان و کارکرد نامناسب آنها خواهد بود.

اما زمانی که این عارضه در بدن بانوان نمایان میشود ممکن است آندروژن اضافی در بدن ترشح شده و با افزایش سطح هورمون مردانه مشکلات ظاهری در بدن بانوان نمایان میشود.

از مهمترین آنها می‌ توان به طاسی مردانه، آکنه شدید و زیادتر شدن موی صورت و بدن اشاره کرد.

اما آسیب‌ های ناشی از سندروم تخمدان پلی کیستیک تنها مربوط به موارد ظاهری نمیشود بلکه ممکن است بخش‌ های داخلی بدن را تحت تاثیر قرار داده و سلامت تخمدان‌ ها را به طور جدی تهدید می‌ کند.

اگر کیست تخمدان هر لحظه بزرگ تر شود ممکن است به طور کامل تخمدان‌ ها را احاطه کند این مسئله باعث میشود تا سلامت این اعضای کوچک اما مهم به خطر بیفتد.

از دیگر علائم این بیماری می‌توان به چاقی، آکنه، مشکلات پوستی و ناباروری اشاره کرد.

همچنین در برخی موارد این بیماری می‌تواند فاقد علائم باشد و بیماران زمانی متوجه این بیماری می‌شوند که در باروری دچار اختلال شده یا به صورت ناگهان وزن اضافه کنند.

انواع تخمدان پلی کیستیک

بیماری pcos به چهار نوع تقسیم می شود که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم.

مقاوم به انسولین

شایع ترین نوع تخمدان پلی کیستیک است که با افزایش مقدار انسولین موجب بالارفتن وزن و دیابت می شود.

التهابی

این نوع از تخمدان پلی کیستیک با داشتن التهاب خفیف موجب بالا رفتن مقادیر آندروژن و مشکل در تخمک گذاری می شود که با آکنه خستگی مفرط و … همراه است.

تخمدان کم کار

در نوع تخمدان کم کار یا غیرفعال PCOS تخمدان ها به طور کافی فعالیت نکرده و سطح هورمون های زنانه پایین می آید در نتیجه تخمک گذاری به صورت منظم انجام نمی شود.

آدرنال

وضعیتی است که هورمون آندروژن بیش از اندازه تولید شده و موجب رشد موهای زائو و آکنه می شود.

آیا مصرف قرص ضدبارداری باعث ایجاد تخمدان پلی کیستیک می شود؟

افرادی که برای پیشگیری از بارداری از قرص های ضدبارداری استفاده می کنند بعد از اتمام داروها ممکن است دچار تاخیر در قاعدگی شوند.

در برخی موارد نیز این افراد علائمی شبیه به PCOS مشاهده می کنند.

همین موضوع باعث می شود تا فرد گمان کند که با مصرف قرص های ضدبارداری دچار تخمدان پلی کیستیک شده است.

اما باید بدانید که داروهای ضدبارداری موجب ابتلا به PCOS نمی شوند.

البته برای تشخیص دقیق پزشک می خواهد که قرص های ضدبارداری را قطع کنید تا نظم هورمون ها برقرار شده و با بررسی علائم پزشک ابتلا به تنبلی تخمدان را بررسی می کند.

تشخیص تخمدان پلی کیستیک

اگر با علائم و نشانه‌ های کیست تخمدان مواجه هستید بهتر است به پزشک مراجعه کرده تا متخصصان دقیق‌ تر این عارضه را ارزیابی کنند.

اگر متوجه بروز کیست تخمدان شوند می‌ توانند با راه‌ های درمانی نوین مشکل پیش آمده را برطرف نمایند.

برای بررسی سلامت تخمدان‌ ها متخصصان ابتدا معاینات لگنی را انجام می‌ دهند و متوجه خواهند شد که آیا ناهنجاری و یا توده‌ ای در این محدوده وجود دارد یا خیر.

اما برای بررسی‌ های دقیق‌ تر انجام آزمایش خون یک روش مناسب و کاربردی است.

متخصصان با بررسی میزان هورمون‌ ها می‌ توانند هرگونه مشکلات مربوط به رحم را شناسایی کنند.

اگر در نتیجه آزمایش خون سطح هورمون آندروژن افزایش پیدا کرده باشد نشان می‌ دهد که تخمدان‌ ها با اختلال مواجه شده و متخصصان با اندازه‌ گیری سطح کلسترول و تری گلیسیرید در حالت ناشتا هم می‌ توانند به چنین عارضه‌ ای پی ببرند.

روش دیگر که البته بسیار کاربردی است سونوگرافی واژن یا رحم است.

متخصصان به این واسطه می‌ توانند وضعیت تخمدان‌ ها و اندازه آنها را ارزیابی کنند.

به واسطه امواج صوتی متخصصان تصاویری دقیق را از اندام‌ های داخلی در اختیار داشته و می‌ توانند وضعیت تخمدان‌ ها و دیگر بخش‌ های رحم را بررسی نمایند.

تخمدان پلی کیستیک و ناباروری

ناباروری یکی از مسائل مهمی است که افراد مبتلا به پلی کیستیک نگران آن هستند.

PCOS با تاثیر بر هورمون ها وتخمک گذاری زنان بر قدرت باروری آن ها اثر می گذارد.

تخمدان های زنان در سنین باروری دارای کیست های کوچکی به نام فولیکول هستند.

هورمون های زنانه موجب بارور شدن فولیکول و آزاد شدن تخمک درون آن آزاد می شود.

زمانی که تعادل هورمون های بانوان بهم می خورد فولیکول بارور نشده و تخمک آزاد نمی شود.

لذا تخمدان پلیکیستیک ممکن است که موجب ناباروری بشود.

همچنین PCOS می تواند کیفیت تخمک را کاهش دهد و لانه گزینی را دچار مشکل کند.

آپنه خواب اختلال تنفسی است که در آن تنفس در خواب ممکررا قطع می شودو

آپنه خواب می تواند هورمون هارا مختل کرده و موجب ناباروری شود

درمان تخمدان پلی کیستیک

می توان گفت اصلاح سبک زندگی موثرترین درمان تخمدان پلی کیستیک می باشد.

پایین آوردن وزن توسط رژیم غذایی سالم و ورزش به درمان تخمدان پلی کیستیک کمک می کند.

درمان دارویی نیز یک از روش های درمان تخمدان پلی کیستیک است.

قرص های دارای استروژن و پروژسترون موجب کاهش تولید آندروژن می شود.

استفاده از پروژستین برای 10 یا 14 روز نیز می تواند موجب تنظیم قاعدگی شود.

داروهای درمان دیابت مانند متفورمین نیز به درمان تخمدان پلی کیستیک کمک می کنند.

به صورت کلی کاهش وزن، رژیم غذایی سالم و ورزش کردن در کنار درمان های دارویی تاثیر قابل توجهی در درمان تخمدان پلی کیستیک و باروری دارند.

عوارض تخمدان پلی کیستیک

از عوارض شایع تنبلی تخمدان یا سندروم تخمدان پلی کیستیک باید به نازایی اشاره کرد.

عموماً این عارضه برای بانوان جوان اتفاق می‌ افتد و دوره باروری را برای آنها سخت می‌ کند و ممکن است افراد نتوانند به روش طبیعی باردار شوند.

حتی اگر با وجود این عارضه بارداری اتفاق بیفتد مشکلاتی مانند زایمان زودرس و یا سقط مکرر جنین وجود دارد و ممکن است این عوارض برای بانوان سخت باشد.

از دیگر عوارض ناشی از کیست تخمدان باید به بیماری کبد چرب اشاره کرد.

چنین اتفاقی می‌ تواند بر سایر اندام‌ های مجاور اثرگذار بوده و منجر به بیماری‌ های التهابی شدید در کبد میشود.

همچنین افرادی که با تنبلی تخمدان مواجه هستند بیش از دیگر بانوان مستعد ابتلا به دیابت نوع ۲ یا پیش دیابت هستند.

این افراد بیش از دیگران ممکن است فشار خون را تجربه کرده و به دنبال آن بروز بیماری‌ های قلبی دور از انتظار نخواهد بود.

سندروم تخمدان پلی کیستیک آسیب جسمانی است که بر بروز افسردگی، اضطراب و اختلال خوردن اثرگذار است.

حتی ممکن است افراد با آکنه خواب مواجه شده و در پی آن خونریزی‌ های غیر طبیعی رحم و لکه بینی دور از انتظار نخواهد بود.

با تمام این تفاسیر تخمدان پلی کیستیک یا کیست تخمدان عارضه ای جدی و نگران کننده است.

عدم درمان آن می‌ تواند به سرطان پوشش داخلی رحم ختم شود.

اما شایع‌ ترین عارضه‌ ای که در پی کیست تخمدان اتفاق می‌ افتد نازایی برای بانوان است.

ممکن است در پی این اختلال فرد نتواند بارداری طبیعی را تجربه کند و با از بین رفتن سن بارداری افراد فرزندآوری صحیحی نخواهد داشت.

به یاد داشته باشید که اگر افراد با وجود تنبلی تخمدان باردار شوند وارد پروسه‌ های درمانی سختی شده و هر لحظه احتمال آسیب رسیدن به مادر و جنین وجود دارد.

مشکلاتی مانند زایمان زودرس، سقط جنین و رشد نامناسب جنین و حتی مرگ آن دور از انتظار نخواهد بود.

ناگفته نماند که اگر کیست تخمدان خیلی سریع و فوری درمان انجام نشود با پارگی کیست ممکن است سلامت کلی تخمدان‌ ها و بخش‌ های مجاور از بین برود.

همچنین اگر در پی این عارضه پیچ خوردگی کیست و یا خونریزی داخلی اتفاق بیفتد شرایط درمان بسیار سخت بوده و ممکن است حتی بهبودی کامل حاصل نشود.

رژیم غذایی و درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک

به طور کلی میزان انسولین در افراد مبتلا به تخمدان پلی کیستیک از حد نرمال بیشتر است.

مقاومت انسولین که در این بیماری نیز دیده می شود باعث می شود بدن به انسولین خون پاسخ ندهد.

بالا بودن انسولین خون باعث تولید بیشتر هورمون تستسترون شده و از موانع کاهش وزن است.

رژیم غذایی حاوی کربوهیدرات زیاد و خوراکی های شیرین تاثیر قابل توجهی در ایجاد مقاومت به انسولین دارد.

افراد دارای تخمدان پلی کیستیک ضروری است که موارد زیر را در رژیم غذایی خود رعایت کنند.

• کم کردن مصرف کربوهیدرات مانند ماکارونی، نان و برنج
• مصرف میوه و سبزیجات
• مصرف کردن شیر و لبنیات
• مصرف پروتئین کافی(گوشت، مرغ، ماهی، تخم مرغ)
• عدم مصرف فست فود
• استفاده نکردن از آبمیوه صنعتی و نوشابه

مواد غذایی زیر برای این بیماری مفید هستند.

• کلم و کاهو
• فلفل دلمه‌ای
• بادام
• بری ها مانند توت فرنگی و بلوبری
• سیب زمینی شیرین
• کدوحلوایی و کدوتنبل
• گوجه فرنگی
• روغن زیتون

درمان خانگی تخمدان پلی کیستیک

زمانی که کیست تخمدان یا سندروم تخمدان پلی کیستیک به طور قطعی تشخیص داده میشود متخصصان مراقبت‌ های تکمیلی را به بانوان ارائه داده تا بتوانند در کنار دارو درمانی به بهبود این عارضه کمک کنند.

متخصصان چند مراقبت خانگی را به بانوان ارائه داده که تاثیر بسیار خوبی بر رفع این عارضه دارد.

پزشکان توصیه و تاکید زیادی دارند که بانوان با کاهش وزن به کنترل سطح انسولین و آندروژن کمک کنند.

زمانی که وزن در محدوده ایده‌ آل قرار بگیرد تخمک گذاری به راحتی انجام شده و هرگونه عارضه پیش آمده بهبود می‌ یابد.

همواره به یاد داشته باشید که با کاهش مصرف کربوهیدرات می‌ توانید به درمان سندروم تخمدان پلی کیستیک کمک کنید.

داشتن تحرک و فعالیت برای بانوان بسیار مهم است.

اگر شخصی با سندروم تخمدان پلی کیستیک مواجه باشد با انجام فعالیت‌ های ورزشی می‌ تواند سطح انسولین را کاهش داده و به مرور زمان در کنار کاهش وزن این عارضه بهبود می‌ یابد.

اما متخصصان فعال در حوزه طب سنتی می‌ توانند با راهکارهای موثر در بهبود تنبلی تخمدان اثرگذار باشند.

اگر بانوان رطوبت و سردی رحم را برطرف کنند و مصرف غذاهای مختلف با طبع سرد را کاهش دهند می‌ توانند به رفع این عارضه کمک کنند.

البته بادکش کردن زیر شکم و کمر و همچنین استحمام نکردن در دوره قاعدگی به بهبود این عارضه کمک خواهد کرد.

مهم است که سردی بدن را با مصرف خوراکی‌ های سالم و ارگانیک مانند عسل و سیاه دانه رفع کرده و به جای انواع روغن‌ های نامناسب از روغن زیتون استفاده نمایید.

رعایت این نکات باعث میشود که در دراز مدت تاثیرات شگفت انگیز آن را مشاهده کنید.

اما مهم است که این نکات را حتماً رعایت کرده و برای مدت طولانی به آن پایبند باشید.

اما نکته دیگر این است که مصرف انواع خوراکی بر درمان سندروم تخمدان پلی کیستیک موثر است.

اگر تمایل به رفع کیست تخمدان دارید می‌ توانید با داشتن یک رژیم غذایی با شاخص گلیسمی پایین به نتیجه مناسب دست یابید.

مواد غذایی که گلیسمی پایینی دارند هضم آهسته‌ تری داشته و به این واسطه شخص می‌ تواند انسولین خون را کنترل کند.

همواره به یاد داشته باشید که با مصرف مواد غذایی ضد التهاب مانند ماهی‌ های چرب، سبزیجات برگ‌دار و روغن زیتون می‌ توانید به سلامت بدن کمک کرده و خیلی زود شاهد رفع و بهبود سندروم تخمدان پلی کیستیک خواهید بود.

اما با رعایت چند نکته ساده می‌ توانید به رفع و بهبود سندروم تخمدان پلی کیستیک کمک کنید.

پزشکان بر این باورند که استرس تاثیر بسیار زیادی بر این عارضه دارد و اگر بتوانید استرس خود را مدیریت کنید و یا با انجام فعالیت‌ های خاص مانند یوگا، مدیتیشن و تمرینات تنفسی آرامش خود را افزایش دهید به مرور زمان شاهد بهبود این عارضه خواهید بود.

مصرف سیگار و دیگر انواع دخانیات تاثیر مخربی بر سلامت بانوان دارد.

اگر عادت به مصرف سیگار دارید و با تخمدان پلی کیستیک مواجه هستید با ترک این مواد مضر می‌ توانید به درمان آن کمک کنید.

با استعمال سیگار علاوه بر سندروم تخمدان پلی کیستیک عوارض و بیماری‌ های خاص مانند دیابت و مشکلات قلبی را تجربه خواهید کرد.

به مرور زمان وارد پروسه‌ های درمانی طولانی خواهید شد.

مهم است که همواره از سلامت خود مراقبت کرده و با ترک عادات ناسالم از شدت گرفتن این عوارض پیشگیری کنید.

ناگفته نماند که مصرف بیش از حد الکل سبب مقاومت به انسولین شده و علاوه بر بیماری‌ های کبدی فرد عملکرد طبیعی رحم و تخمدان‌ ها را از دست خواهد داد.